Anadolu Selçuklu hükümdarı Uluğ Sultan Alaeddin, devletine en parlak dönemi yaşatan devlet adamlarından biridir. İslam öncesi Türklerin saygı alameti olarak kullandıkları Uluğ yani yüce ifadesi Türk insanı tarafından ona layık görülmüştü. Alaaddin, Anadolu’da hâkim olabilmek için denizlere özellikle Akdeniz’e hakim olması gerektiğini biliyordu. Bu kapsamda güney sahillerine birkaç harekat düzenlemişti. Bunların en bilinenlerinden birisi Kalonoros sonradan Alanya olarak anılacak yerleşim yerinin fethiydi. Kalenin komutanı Kir Fard kuşatma sonrası kaleyi sulh yoluyla Sultan Alâeddin’e teslim etti. Ayrıca kızını Sultan ile evlendirerek akrabalık kuruldu.
Ailesi ve fethe kadar olan yaşamı hakkında pek bilgiye sahip olmadığımız Kir Fard Alanya bölgesinde kardeşi ile birlikte özerk bir yapı oluşturmuşlardı. Bölgenin Selçuklu yönetimine geçmesi ile 3 farklı köy ona verilmişti. Alaeddin devrinde ise Akşehir’de yaşadı. II. Gıyaseddin Keyhüsrev döneminde devlet sisteminden uzaklaştırıldığı bu dönemde Sille ve Hatunsaray çevresinde yaşadığı bilinmektedir. Ölümüne dair bir bilgiye rastlanılmamıştır. Kendi ismini taşıyan 3 köyün isimleri şunlardır. Selçukluya bağlı Tepekent mahallesinin eski ismi Kirli Giryattır. Konum olarak Beyşehir ve Derbent istikametinden Konya’ya gidiş yönündedir. Eski hanların da bulunduğu mühim bir yerdir. Onun ismini taşıyan bir diğer köy Çamureyret veya Çamurlu Giryat olarak bilinen Meram’a bağlı Sefaköydür. Bu köy Beyşehir ve Seydişehir’den Konya’ya inen yolların tam ortasında hatta iki yola da aynı mesafede bulunmaktadır. Üçüncü köy ise Kirvat yeni ismiyle Kayadibidir. Antalya üzerinden Akviran’ı geçince Hatunsaray civarında yer alan bu köyünde Konya’nın güneybatısında stratejik bir önemi vardır. Kir Fart’ın Sultan ile akrabalık bağlarının yanında sonradan oğulları da Selçuklu devletine hizmetine devam etmişlerdir.
Özetle Türkler Anadolu’ya geldikten sonra gayri Müslim Anadolu halkına iyi muamele etmiştir. Bunların din, dil ve mallarına dokunmamıştır. Hatta evlilikler yapmış ve devlet kademesinde ilmiye hariç mühim görevler vermiştir. Bu durum gayri Müslimlerin bu yeni idare ile kavgalarını tamamen sona erdirmese de azaltmıştır. Bu şekilde yaşayıp Müslüman olanlar olduğu gibi gayri Müslim kalıp devlete hizmet edenler de olmuştur. Kir Fart bunlardan birisidir. Sağlığında 3 farklı köyü yöneterek karşılığını almıştır. Bu köylerin halkı bilmese de ortak bir sahipleri vardı. Yazıyı noktalamadan şunu da sormak istiyorum. Bozkır Fart köyü Kayadibi ile aynı istikamette bir köydür. Bu köyde Kir Fard’a mı aitti yoksa bir isim benzerliği mi? Bu soruya cevabı olanlar bana yazsınlar.
Mustafa AK
Seydişehir AİHL Tarih Öğretmeni
mstfknyali@gmail.com